8.4: Maid don leat bargame dál?

  • Maid don leat bargame dál? Mun lean lohkame.
  • Leago dolla ain buollime? (Palaako tuli yhä?)
  • Eallu dáidá duon dievás guohtume. (Luultavasti tokka on sillä kukkulalla paimentamassa.)
  • Ánte lei jur vuoddjáme go mun mannen. (Ánte oli juuri lähdössä ajamaan, kun tulin.)
  • Mánná lei oađđime go mun ollejin ruoktot. (Lapset olivat nukkumassa, kun tulin kotiin.)
  • Son manná nuppe dálus áhku viežžame. (Hän kävi toisessa talossa hakemassa isoäidin.)
  • Eadni orru leame duhtavaš. (Äiti vaikuttaa olevan tyytyväinen.)
  • Mun gulan beatnaga ciellame. (Kuulen koiran haukkuvan.)

Aktion essiiviä käytetään kun

  • kun jotain tapahtuu paraikaa.
  • jotain on/oli tapahtumassa, kun jotain muuta tapahtui
  • verbien ‘fitnat’ ja ‘mannat’ jälkeen, kun niitä käytetään merkityksessä ‘käydä’:
  • verbin ‘orrut’ jälkeen, kun sitä käytetään merkityksessä ‘vaikuttaa olevan’
  • aistiverbien esim. gullat jälkeen voi käyttää aktion essiiviä kuvaamaan mitä objekti tekee.

Aktion essiivi muodostetaan lisäämällä suffiksi ‘-me’ (itämurteissa: ‘-min’, ‘-men’) verbin vartaloon:

  • Parillistavuiset ja supistumavartaloiset verbit: bargat -> bargame, čohkkát -> čohkkáme
  • Paritontavuiset verbi: muitalit -> muitaleame, boradit -> boradeame

Vástit jearaldagaide

  1. Maid don leat bargame justa dál?
  2. Maid don leat čállime dál?

 

Dušše lávvordat idja

Ellen Marie Vars, girjjis “Savdnjiluvvon nagir” Davvi Media 1989

Ale beroš
mu moddjájeaddji čalmmiin
dat čájehit moji dušše danin
go lea lávvordat idja

Ale beroš
go du gieđas doalan
dat lea dušše danin
go lea lávvordat idja

Ale jáhke
mu liegga dovdduide
mun dušše ealán danin
go lea lávvordat idja

 

  1. Loga divtta ja čilge mo don ipmirdat dan sisdoalu.
  2. Guđe kásusa beroštit-vearba váldá? Naba jáhkkit-vearba?

Boahtte siidui –>