Aviissat ja bláđit

Sámi aviisahistorjá álggii juo 1872:s, ja dan maŋŋel leat leamaš máŋga aviissa ja bláđi. Dás beasat oahpásmuvvat muhtumiidda, mat almmuhuvvojit dán áigge:

avvir

Ávvir lea sámegiel aviisa mii ilbmá viđa geardde vahkkus, distagas lávvordahkii. Aviisa ilmmai vuosttaš geardde sámi álbmotbeaivve 2008, maŋŋel go aviissat Min Áigi ja Áššu manne oktii. Ávvir lea vuosttažettiin bábiraviisa, muhto oassi teavsttain almmuhuvvo maiddái interneahtas.

samis

Sámis lea áigečála, man ČálliidLágádus almmuha Sámi fágagirjjálaš čálliid- ja jorgaleaddiidsearvvi ovddas. Áigečála lea nuvttá, ja sáhtát viežžat dan pdf-fiilan interneahtas. Áigečállaga vuosttaš nummár bođii 2005:s, ja dán rádjái leat almmuhuvvon 12 nummára. Áigečállagis leat artihkkalat, kommentárat ja sátneduojit/koserijjat. Vaikko dábálaččat čállo davvisámegillii, de jagis 2013 almmuhuvvo sierra nummár sihke julev- ja lullisámegillii.


gaba

Gába lea áigečála man Sámi NissonForum almmuha. Gába almmuhuvvo guovtti gillii: davvisámegillii ja dárogillii, muhtun veardde velá oarjel- ja julevsámegillii, ja ruoŧagillii. Gába lea davvisámegiel sátni nissonolbmo birra, guhte lea ávviris ja iešheanalis nisu.

 

sbladdi

Š lea sámi nuoraidbláđđi mii almmuhuvvo 5 geardde jagis. Bláđis leat teavsttat sihke davvi-, julev- ja lullisámegillii.

 

 

 

  1. Geahča filmmaža: Aviissat ođasmahttet giela (galdu.org). Lea go dilli rievdan?
  2.  Geahča filmmaža NRK Sámi birra: Radio ja TV addet eallinnávcca gillii (galdu.org)
  3. Daga iskkadeami, mas kártet makkár mediadábit olbmuin leat. Ráhkat jearaldagaid. Jearahala mielstudeanttaid joavkkus dahje sámegielagiid iežat lagasbirrasis.
  4. Sárggo áigelinnjá, masa barddát dehálaš dáhtoniid sámi mediahistorjjás. Čále aviissaid ja eará mediaid namaid ja goas dat álggahuvvojedje. Dieđuid gávnnat dán girjjis: Liv Inger Somby Mediagirji

Loga aviissaid ja bláđiid

Dutnje gii leat oahpahallame sámegiela, lea dehálaš lohkat ollu iešguđetlágan teavsttaid. Mađe eambbo logat, dađe eanet sániid ja dajaldagaid oahpat. Sámi mediaid neahttasiidduin gávnnat vaikko man ollu áigeguovdilis ja miellagiddevaš čállosiid. Teavsttaiguin sáhtát bargat omd. ná:

  • vállje ođđasa dahje eará teavstta man dus lea miella lohkat
  • raba digitála sátnegirjji: Neahttadigisánit
  • geahčat bajilčállagiid, ingreassa ja govaid. Maid jáhkát leat teavstta fáddán?
  • lohkal olles teavstta ja gávnna váttis sániid. Geavat sátnegirjji
  • dál sáhtát lohkat teavstta hui dárkilit
  • muitte guldalit teavstta, jus gávdno jietnafiila
  • loahpas lea buorre ságastallat teavstta sisdoalu birra. Čále čoavddasániid. Hárjehala muitalit earáide man birra leat lohkan

girji   Gealbosuonat Elen Ragnhild Sara, 2009: Sámi media s.130-140